آمبلوپی (Amblyopia) یا تنبلی چشم
آمبلوپی (Amblyopia) یا تنبلی چشم
تنبلی چشم به اختلال در بینایی فرد گفته میشود که باعث می شود دید یک چشم و گاهی دو چشم کاهش پیدا میکند. بهطوری که حتی با اصلاح عیب انکساری (با استفاده از عینک، لنز و ... ) و رفع مشکلات ساختمانی چشم نیز بر طرف نشده و ادامه مییابد.
تحقیقات نشان میدهد تنبلی چشم یکی از علل نابینایی و کم بینایی خفیف تا شدید می باشد به طوری که تنبلی چشم شایعترین علت نابینایی یک چشمی در افراد زیر 20 سال و دومین علت کاهش بینایی در کودک است. مطالب فوق نشان دهنده اهمیت پیشگیری از تنبلی چشم است.
آمار نشان میدهد شیوع آمبلیوپی (تنبلی چشم) در جهان 2 تا 5 درصد میباشد و در ایران، در کودکان 2 تا 6 سال شیوع این بیماری 1 درصد برآورد گردیده است.
تنبلی چشم با تشخیص به موقع قابل درمان است، در حالی که اگر به موقع تشخیص داده نشده و درمان نشود، فرد را از یک یا هر دو چشم بسیار کم بینا و نابینا خواهد کرد. علاوه بر این تنبلی چشم در اکثر موارد هیچ علامتی ندارد و شکایتی از طرف کودک ایجاد نمیکند. بنابراین چشمان بعضی از کودکان، با آنکه از نظر ظاهر سالم و طبیعی به نظر میرسد اما از سلامت و دید کافی برخوردار نیستند.
از عوارض تنبلی چشم میتوان از: اختلال در دید عمقی، کاهش قدرت تمرکز، و قدرت تفکیک، اختلالات تحصیلی و یادگیری نام برد. آنچه در پیشگیری و درمان این اختلال مهم است دوره رشد و تکامل مرکز بینایی در مغز است که از دوران جنینی تا حدود 10 سالگی ادامه دارد، اما حداکثر سرعت رشد آن تا 3 سالگی است.
نتیجه تکامل دستگاه بینایی، در این دوران، دید واضح و کامل است. در این مدت، به خصوص در 3 سال اول زندگی، هر عاملی که باعث اشکال دید، در یک یا هر دو چشم کودک میشود. رشد و تکامل دستگاه بینایی را متوقف میسازد و در نتیجه باعث کاهش میزان بینایی کودک میشود. معنی این سخن آن است که امکان دارد چشمی که از نظر ظاهر کاملا طبیعی است، از بینایی کامل و طبیعی برخوردار نباشد.
در صورتی که اشکال دید کودک، قبل از 5 سالگی تشخیص داده شود و تحت درمان به موقع قرار گیرد، حتی اگر چشم در این مدت تنبل شده باشد با درمان به موقع، بینایی کامل به دست میآید. و به همین دلیل متخصصین معتقد بهترین زمان برای تشخیص و درمان تنبلی چشم زیر 5 سال است.
هرچه درمان چشم تنبل با تاخیر بیشتری انجام شود، احتمال به دست آوردن بینایی کامل کمتر میشود. به طوری که پس از 7 تا 10 سالگی درمان تاثیری در بهبود بینایی نخواهد داشت.
روشهای موجودجهت بهبود تنبلی چشم
- بستن چشم کودک با پد چسب دار (حتما بابد مانع عبور نور شود)
- استفاده از چشمبد عینک جهت نصب روی عینک کودک(طبق تجویز پزشک)
- استفاده از بازیهای رایانه و نرم افزار مخصوص تمرین چشم تنبل
- استفاده از نرم افزار 3 بعدی طراحی شده توسط متخصصین ایرانی( بازی درمانی)
- شرکت در جلسات ویژن تراپی
برگرفته از : بروشوراداره کل بهزیستی استان تهران (معاونت توسعه و پیشگیری و درمان اعتیاد) و سایت ویکیپدیا